Kirol-idoloa jarduera fisikoaren bultzatzailea da

Aurreko sarrera batean, Jon Iriberrik bere buruari galdetu zion ea kirol idoloa jarduera fisikoaren bultzatzailea den. Jonen sarreran Indurainen argazki bat azaltzen zen. Nik Julen Iturbe-Ormaetxeren bat jartzen dut. Julenek Xn Jonen sarrerari buruz horrela esan zuen "están realmente sobrevalorados por el #efectohalo que arrastran, un evidente #sesgocognitivo".

Nire ustez, kontua ez da jarduera fisikoa bultzatzen duen ala ez (izan ere, nire ustez argi dago baietz), baizik eta zer neurritan eta norentzat. Jonen esanetan, "Una de las razones esgrimidas por las entidades públicas que promueven el deporte, es que la ayuda al ídolo deportivo - del tipo que sea - para obtener resultados devuelve una suerte de inspiración o motivación para que la gente de la calle se ponga el chándal y empiece a moverse.".

Lege mailan, goi mailako kirolari ematen zaion laguntza publikoak bi argudio ditu: oinarrizko kirola sustatzea eta ordezkaritza funtzioa. Badirudi gai honetan adostasuna dagoela EAEn eta Espainian:

Hau dio Euskadiko Jarduera Fisikoari eta Kirolari buruzko martxoaren 30eko 2/2023 Legeak: 

"Goi-mailako kirola interes publikotzat hartuko da, funtsezko faktorea baita Euskal Autonomia Erkidegoko kirolaren garapenean, oinarrizko kirola sustatzeko eragingarri gisa duen garrantziagatik eta Esatuko eta nazioarteko kirol-lehiaketa ofizialetan betetzen duen ordezkaritza-funtzioagatik.

Hau dio Kirolari buruzko abenduaren 30eko 39/2022 Legeak:

“El deporte de alto nivel se considera de interés para la Administración General del Estado, en tanto que constituye actividad y factor esencial en el desarrollo deportivo, supone un estímulo para el fomento del deporte base en virtud de las exigencias técnicas y científicas de su preparación, y cumple una función representativa y de reputación general del deporte español, específicamente en las competiciones deportivas internacionales.”

Nire ustez, zerbait sustatu nahi dugunean, gizarte baten ohiturak aldatu nahi ditugunean, funtsezkoa da erreferenteak izatea. Emakumeen kirolaren sustapenean erreferenteen gaia errepikatzen da beti, eta uste dut egokia dela. Erreferenteak hurbilekoak badira, uste dut oraindik hobeto funtzionatzen dutela, nahiz eta gaur egun Internetekin Zeelanda Berriko erreferente bat hurbil senti dezakegun.

Nire ustez, haurtzaroan jarduera fisikoaren sustapenak lau zutabe izan beharko lituzke: kirola, heziketa fisikoa, jolas librea eta joan-etorri aktiboak; adin horretan, nire ustez, jarduera fisikoaren erreferente garrantzitsuenak familia, lagunak eta goi-mailako kirolariak dira. Zahartu ahala, gauzak aldatu egiten dira, eta pertsona ez-aktiboez ari bagara, are gehiago.

Jon beste saltsa batean sartzen da: gizarteen jarduera fisikoaren maila eta kirol errendimenduaren arteko harremana. Uste dut bi aldagai horiek korrelazioan daudela, baina ez dut uste kausalitaterik dagoenik. Adierazle guztiz zorrotza hartzen badugu, hala nola Paris 2024ren medaileroa, herrialde bakoitzeko biztanle-kopurua aintzat hartuta, eta herrialdeen jarduera fisikoaren mailaren estimazioekin korrelatzen badugu, zeinaren zorroztasuna zalantzagarria dela uste baitut, seguruenik korrelaziorik handienak Holandan, Zeelanda Berrian, Eslovenian, Hungarian, Suedian, Norvegian... aurkituko ditugu.

Norvegiatik etorri berria da Julen. Ipar lurmuturra aspaldi dago nire cycling bucket list delakoan. Julenek Norvegiarako bere e-booketako bat argitaratu izana beste pizgarri bat da niretzat, eta Julen jarduera fisikoaren bultzatzailea dela baieztarazten dit. Messik nire jarduera fisikoan duen eragina hutsaren hurrengoa da, ez dut uste gauza bera esan dezakegunik munduan zehar bere kamiseta janzten duten milioika haurrentzat. Senegalen egindako hurrengo argazkian, umeak futbolean ikus ditzakegu, horietako bik Messiren kamiseta jantzita dutela.

Eta horrek guztiak zer zerikusi du Mugimentekin? Ba zerikusi handia du. Mugiment Ekintza Plana sortzeko prozesua hasia da. Argitu beharreko zalantzetako bat kirol-sistemak jarduera fisikoaren sustapenean izan behar duen zeregina da. Uste dut akats bat dela pentsatzea jarduera fisikoa sustatzea pertsona ez-aktiboentzat bakarrik dela. Seguru asko, pertsona ez-aktiboak izan behar dira Mugiment Ekintza Planaren target nagusia, baina plana ondorengo leloarekin koherente izatea gustatuko litzaidake: More People, More Active, More Often.